Zezwolenie na pobyt czasowy to dokument, który pozwala cudzoziemcowi legalnie przebywać w Polsce, a w niektórych przypadkach również pracować. Dokument wydawany jest na wniosek cudzoziemca, na maksymalnie 3 lata. Wyjątkiem są zezwolenia na pobyt stały oraz rezydenta długoterminowego UE, gdzie zezwolenie wydawane jest bezterminowo.
Rodzaje zezwoleń na pobyt czasowy
Istnieją różne rodzaje zezwoleń na pobyt czasowy w zależności od wybranego celu pobytu. Zezwolenia te wydawane są na różne okresy, wymagają też innego zestawu dokumentów. Najpopularniejsze i najczęściej wnioskowane są zezwolenia na pobyt ze względu na: pracę, studia, pobyt z obywatelem RP, prowadzenie działalności gospodarczej, pobyt z cudzoziemcem, pobyt pracownika delegowanego. Istnieją też inne cele pobytu, które są wnioskowane zdecydowanie rzadziej takie jak np.: prowadzenie badań naukowych, bycie ofiarą handlu ludźmi, mobilność długoterminowa naukowca, pobyt krótkotrwały, czy też szczególne okoliczności.
Każdy z tych celów pobytu różni się od siebie, ale cel główny jest jeden – zalegalizować swój pobyt w Polsce.
Niebieska Karta UE – co to takiego?
W ostatnich latach, jednym z bardziej popularnych celów pobytu w Polsce jest Niebieska Karta UE, tzw. Blue Card. Dotyczy ona cudzoziemców pracujących w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Na to zezwolenie najczęściej decydują się pracownicy branży IT, inżynierowie, finansiści itp.
Niebieska Karta UE została wprowadzona przez Radę Europejską w maju 2009 roku, a do polskiego obiegu prawnego trafiła w 2012 roku, jeszcze na podstawie wcześniejszej wersji ustawy o cudzoziemcach.
Jakie dokumenty są potrzebne do ubiegania się o Niebieską Kartę UE?
Dokumenty wymagane do uzyskania Niebieskiej Karty UE są bardzo zbliżone do tych, które obowiązują przy standardowym zezwoleniu na pracę, o którym mowa w art. 114 ustawy o cudzoziemcach. Do dokumentów zbieżnych zaliczamy: wypełniony i podpisany wniosek o pobyt czasowy, 4 zdjęcia biometryczne, potwierdzenie posiadania miejsca zamieszkania (umowa najmu, akt własności itd.) potwierdzenie dokonania opłat skarbowych, podpisany przez pracodawcę załącznik nr 1 iKRS, lub CEIDG, informację starosty (jeśli piastowane stanowisko pracy jej wymaga) oraz potwierdzenie posiadania ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce.
Ponadto cudzoziemiec powinien dołączyć do postępowania umowę o pracę zawartą na okres przynajmniej jednego roku, a jego wynagrodzenie nie może być niższe niż 150% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce w roku poprzedzającym zawarcie umowy.
Ostatnim elementem, który cudzoziemiec musi wykazać, aby uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy z adnotacją Niebieska Karta UE, są dokumenty wykazujące wysokie kwalifikacje cudzoziemca, które są powiązane z nową pracą, którą będzie wykonywał. Może to być 5 lat doświadczenia zawodowego wykazanego książką pracy, lub też świadectwami pracy, lub też dyplom ukończenia studiów wyższych. Studia te jednak muszą trwać przynajmniej 3 lata. Każdy z dokumentów potwierdzających wysokie kwalifikacje cudzoziemca musi być przetłumaczony przez tłumacza przysięgłego na język polski.
Czas oczekiwania na wydanie decyzji w sprawie o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, wynika z przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego oraz Ustawy o cudzoziemcach i zależy od indywidualnych okoliczności sprawy. Zazwyczaj trwa to od kilku miesięcy do roku.
Niebieska Karta – przywileje, które zyskujesz
Ciekawym faktem jest to, że mimo upływu lat Niebieska Karta UE wciąż pozostaje dla wielu cudzoziemców tematem mało znanym i obcym. Bardzo często zdarza się, że cudzoziemcy kwalifikujący się na udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę – Niebieska Karta, składają wniosek o zezwolenie na “normalną pracę”, w efekcie czego tracą szereg należnych im przywilejów. Można zaliczyć do nich np:
- Możliwość zmiany zezwolenia oraz elastyczność na rynku pracy.
Zgodnie z art. 135 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach, zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji może zostać zmienione w każdej chwili na wniosek cudzoziemca. Dotyczy to cudzoziemców zmieniających stanowisko pracy na inne, otrzymujących niższe wynagrodzenie, niż to wskazane w zezwoleniu, a nawet tych którzy całkowicie zmieniają podmiot powierzający wykonywanie pracy.
Oznacza to, że w odróżnieniu od “zwykłej pracy”, cudzoziemiec nie musi składać nowego wniosku, a jedynie musi poinformować Wojewodę właściwego ze względu na aktualne miejsce pobytu cudzoziemca, o zmianie warunków zatrudnienia wskazanych w zezwoleniu. Co więcej, po upływie dwóch lat od wydania zezwolenia, przy spełnieniu określonych warunków, zmiana stanowiska pracy, czy też samego pracodawcy, nie będzie wymagała zmiany zezwolenia.
- Możliwość “łączenia rodzin”
Członkowie rodziny cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pobyt czasowy “Niebieska Karta” mogą do niego dołączyć i składać wniosek na cel pobytu: pobyt z cudzoziemcem na podstawie art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. h. Osoby takie posiadają pełny dostęp do rynku pracy i możliwość jej wykonywania bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę.
Dodatkowo cudzoziemiec posiadający Niebieską Kartę ma przywilej składania wniosków o pobyt czasowy w imieniu członków swojej rodziny przebywających poza granicami Polski.
- Prostszy dostęp do świadczeń rodzinnych
Zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenia rodzinne przysługują cudzoziemcom przebywającym na terytorium RP na podstawie m.in. zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 tj. “Niebieska Karta UE”.
Świadczeniami rodzinnymi są:
- zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
- jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka,
- świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne,
- specjalny zasiłek opiekuńczy,
- zasiłek dla opiekuna jako świadczenie będące realizacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 grudnia 2013 r., sygn. akt TK akt K 27/13,
- świadczenie rodzicielskie.
Osoba mająca prawo do zasiłku rodzinnego (którego przyznanie uzależnione jest m.in. od spełnienia kryterium dochodowego) może ubiegać się o następujące dodatki:
- dodatek z tytułu urodzenia dziecka,
- dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
- dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka,
- dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej,
- dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego,
- dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania,
- dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego.
4. Mobilność w obrębie Unii Europejskiej.
Cudzoziemiec przebywający przez okres osiemnastu miesięcy w pierwszym państwie członkowskim na podstawie Niebieskiej Karty UE oraz członkowie jego rodziny mogą (po spełnieniu pewnych warunków) przenieść się do państwa członkowskiego innego niż pierwsze państwo członkowskie w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji.
5. „Elastyczność” w uzyskaniu tytułu rezydenta długoterminowego UE w Unii Europejskiej.
Zgodnie z dyrektywą Unijną, posiadacz Niebieskiej Karty UE po zmianie kraju zamieszkania i pracy w obrębie Unii Europejskiej nie traci okresu pobytu w innych krajach Wspólnoty, zaliczanego do otrzymania rezydenta długoterminowego UE.
Podsumowując, Niebieska Karta UE oferuje nie tylko korzystne warunki finansowe, ale także szereg udogodnień, które mogą znacznie ułatwić cudzoziemcowi i jego rodzinie rozpoczęcie życia w nowym kraju.
